Με αφορμή την Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για την πρόσληψη νοσηλευτών/νοσηλευτριών στο Ταμείο Υγείας Προσωπικού Εθνικής Τράπεζας, ως το επαγγελματικό επιμελητήριο των Νοσηλευτών και θεσμικό όργανο προάσπισης των δικαιωμάτων τους, εκφράζοντας την έκπληξή μας για τη μη τήρηση των οικείων νομοθετικών διατάξεων σε διαδικασία πρόσληψης υπαλλήλων σε ασφαλιστικό ταμείο με μακρά ιστορία (από το 1930), σας επισημαίνουμε τα ακόλουθα:
1. Η εγγραφή στην ΕΝΕ αποτελεί προϋπόθεση της νομίμου άσκησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος και δεν υφίσταται «Μητρώο Νοσηλευτών».
Εδώ και δεκαπέντε έτη, δια του νόμου 3252/2004 ιδρύθηκε ΝΠΔΔ με την επωνυμία Ένωση Νοσηλευτών- Νοσηλευτριών Ελλάδος. Η εγγραφή στα μητρώα της ΕΝΕ είναι εκ του νόμου απαραίτητη για τη νόμιμη άσκηση του νοσηλευτικού επαγγέλματος, με τον όρο «εγγραφή στα Μητρώα Νοσηλευτών» που αναφέρεται στα απαιτούμενα για την πρόσληψη προσόντα να μην αποτελεί δόκιμο και προβλεπόμενο στη Νομοθεσία όρο.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 1 του Νόμου 3252/2004: «1. Συνιστάται νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) υπό την επωνυμία “Ενωση Νοσηλευτών – Νοσηλευτριών Ελλάδος” (Ε.Ν.Ε.), πλήρως αυτοδιοικούμενο, το οποίο υπάγεται στην εποπτεία του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Κατά το άρθρο 4 του Νόμου: «1. Κάθε νοσηλευτής της παρ. 2 του άρθρου 3 υποχρεούται να υποβάλει αίτηση εγγραφής στο Περιφερειακό Τμήμα της Υγειονομικής Περιφέρειας στην οποία πρόκειται να ασκήσει τη Νοσηλευτική…»
2. Ο νοσηλευτής που έχει εγγραφεί στο μητρώο Περιφερειακού Τμήματος της Ε.Ν.Ε. υποχρεούται κάθε χρόνο και μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου να υποβάλλει, στο Περιφερειακό Τμήμα όπου ανήκει, δήλωση, η οποία θα περιέχει τα εξής στοιχεία: το όνομα, επώνυμο, όνομα πατέρα, όνομα μητέρας, τόπο γέννησης, ιθαγένεια, διεύθυνση κατοικίας και εργασίας μαζί με το αντίγραφο της άδειας άσκησης επαγγέλματος νοσηλευτή και δήλωση πραγματικής άσκησης του επαγγέλματος.»
Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι στη Νομοθεσία προβλέπεται η εγγραφή στα μητρώα της ΕΝΕ ως προϋπόθεση της νόμιμης άσκησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος και όχι η εγγραφή στα «Μητρώα Νοσηλευτών» που αναφέρεται στην ανωτέρω πρόσκληση.
2. Τα καθήκοντα που αναφέρονται στην πρόσκληση ως «Επιπρόσθετες Αρμοδιότητες (για το σύνολο)» δεν αποτελούν νοσηλευτικά καθήκοντα κατά το νόμο και παρανόμως αναφέρεται ότι θα ασκούνται από τους προσλαμβανόμενους Νοσηλευτές.
Εδώ και τριάντα έτη ισχύει το Προεδρικό Διάταγμα 351/1989, το οποίο, μεταξύ άλλων, καθορίζει τα επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχιούχων των τμημάτων Νοσηλευτικής, ήτοι όσων φέρουν τον νομοθετικώς κατοχυρωμένο επαγγελματικό τίτλο του Νοσηλευτή, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5§2Α του Νόμου 1579/1985.
Το άρθρο 1 του εν λόγω Προεδρικού Διατάγματος, περιγράφει τα συγκεκριμένα επαγγελματικά δικαιώματα που απονέμονται στους Νοσηλευτές. Η απαρίθμηση είναι ειδική και περιοριστική, μη επιδεχόμενη, ως εκ τούτου, οποιαδήποτε διασταλτική ερμηνευτική εκδοχή.
Στις πράξεις αυτές περιλαμβάνεται η παροχή ολοκληρωμένης και εξατομικευμένης φροντίδας σε κλινήρεις αρρώστους, όλων των ηλικιών, που πάσχουν από διάφορα νοσήματα, η λήψη νοσηλευτικών μέτρων και επίβλεψη ανάπαυσης και ύπνου, η λήψη μέτρων για πρόληψη και φροντίδα επιπλοκών από μακροχρόνια κατάκλιση, η κάλυψη των αδυναμιών αυτοφροντίδας, η υποβοήθηση και φροντίδα λειτουργιών εντέρου και ουροδόχου κύστης, η λήψη νοσηλευτικών μέτρων για παραγωγή αναπνευστικής λειτουργίας, η στενή παρακολούθηση αρρώστων για έγκαιρη διαπίστωση δυσχερειών ή επιπλοκών από τη νόσο, τις διαγνωστικές εξετάσεις και τα θεραπευτικά σχήματα, η λήψη μέτρων για πρόληψη ατυχημάτων στο χώρο παροχής νοσηλευτικής φροντίδας, η απομόνωση και δήλωση αρρώστου με λοιμώδες νόσημα, η προθανάτια υποστήριξη και φροντίδα του αρρώστου και μεταθανάτια φροντίδα του αρρώστου στο θάλαμο και υποστήριξη της οικογένειας, η σίτιση αρρώστου με όλους τους τρόπους, η εφαρμογή φυσικών μέσων για πρόκληση υποθερμίας, η εκπαίδευση και παροχή βοήθειας στον άρρωστο με σκοπό την αυτοφροντίδα, η εκπαίδευση και παροχή βοήθειας στους οικείους του αρρώστου με σκοπό τη συνέχιση της φροντίδας στο σπίτι, η φροντίδα και υποστήριξη του αρρώστου όταν υπάρχει χρόνιο ή ανίατο νόσημα, η βοήθεια στην επικοινωνία μεταξύ αρρώστου, οικογένειας, γιατρού, προσωπικού του νοσοκομείου και άλλων κοινωνικών ιδρυμάτων, η διενέργεια γραπτής και προφορικής ενημερωτικής επικοινωνίας με τα μέλη της υγειονομικής ομάδας και άλλους συναφείς Οργανισμούς. Σε απουσία γιατρού, οι Νοσηλευτές εφαρμόζουν τις πρώτες βοήθειες. Περαιτέρω, έχουν την ικανότητα λόγω σπουδών και πρακτικής εμπειρίας να εκτελούν και πιο περίπλοκες πράξεις κατ’εφαρμογή του θεραπευτικού προγράμματος, όπως : μετρήσεις διαφόρων παραμέτρων που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του νοσηλευτή, χορήγηση φαρμάκων από όλες τις οδούς, πλήρης παρεντερική θρέψη, θεραπευτικά λουτρά, βρογχική παροχέτευση εκκρίσεων.
Στο ίδιο άρθρο του πδ απαριθμώνται στη συνέχεια αποκλειστικώς όλες οι νοσηλευτικές πράξεις, στις οποίες σε καμία περίπτωση δεν περιλαμβάνονται πράξεις γραμματειακής και διοικητικής φύσης όπως οι αναφερόμενες στην πρόσκληση τηλεφωνική εξυπηρέτηση, καταχώριση ραντεβού, καταχώριση ιατρικού ιστορικού και
διεκπεραίωση ιατρικών παραπεμπτικών.
Οι πράξεις αυτές σαφώς και εκφεύγουν του κύκλου των καθηκόντων των Νοσηλευτών, σύμφωνα με ρητή βούληση του νομοθέτη.
Ειδικότερα όσον αφορά την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, από τις διατάξεις του νόμου 3892/2010 (ιδίως το άρθρο 3), προκύπτει με σαφήνεια ότι η ηλεκτρονική συνταγογράφηση διεκπεραιώνεται από τους ιατρούς, οι οποίοι φέρουν και την σχετική ευθύνη για την ολοκλήρωση της επίμαχης διαδικασίας. ‘
Σύμφωνα δε με τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 1-3 του Νόμου 3418/2005 (Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας, ΦΕΚ Α΄ 287), «1. Ιατρική πράξη είναι εκείνη που έχει ως σκοπό τη με οποιαδήποτε επιστημονική μέθοδο πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση της υγείας του ανθρώπου.2. Ως ιατρικές πράξεις θεωρούνται και εκείνες οι οποίες έχουν ερευνητικό χαρακτήρα, εφόσον αποσκοπούν οπωσδήποτε στην ακριβέστερη διάγνωση, στην αποκατάσταση ή και τη βελτίωση της υγείας των ανθρώπων και στην προαγωγή της επιστήμης.3. Στην έννοια της ιατρικής πράξης περιλαμβάνονται και η συνταγογράφηση, η εντολή για διενέργεια πάσης φύσεως παρακλινικών εξετάσεων, η έκδοση ιατρικών πιστοποιητικών και βεβαιώσεων και η γενική συμβουλευτική υποστήριξη του ασθενή».
Συνεπώς, από την ρύθμιση της παραγράφου 3 του άρθρου 1 του Νόμου 3418/2005, που αποδίδει το ακριβές εννοιολογικό περιεχόμενο της ιατρικής πράξης, καθίσταται σαφές, ότι η συνταγογράφηση αποτελεί ιατρική πράξη και ως τέτοια δεν θα μπορούσε να ανατεθεί ούτε να εκτελεστεί από άλλους επαγγελματίες του χώρου της υγείας, πλην των ιατρών.
Εφόσον δε η συνταγογράφηση αποτελεί ιατρική πράξη, η εκτέλεσή της από μη ιατρό, όπως για παράδειγμα από νοσηλευτή, συνιστά αντιποίηση επαγγέλματος και δεν είναι νόμιμη.
Από όλα τα ανωτέρω συνάγεται η μη συμμόρφωση της πρόσκλησης με την Νομοθεσίας ιδίως αναφορικά με τη νόμιμη ανάθεση νοσηλευτικών καθηκόντων και τη νόμιμη εκτέλεση νοσηλευτικών πράξεων από τους προσλαμβανόμενους Νοσηλευτές.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Επισημαίνοντας το αυτονόητο, ότι οι Νοσηλευτές είναι Επιστήμονες Υγείας και όχι Γραμματείς των ιατρών ή υπάλληλοι γενικών καθηκόντων, σας καλούμε όπως άμεσα επαναδιατυπώσετε την πρόσκληση σε συμμόρφωση με τη νομιμότητα.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ν.Ε
Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας
Δημήτριος Σκουτέλης Αριστείδης Δάγλας
