Με το Νόμο 4325/2015 που δημοσιεύθηκε στις 11/5/2015, τροποποιούνται σημαντικές διατάξεις του πειθαρχικού δικαίου των δημοσίων υπαλλήλων, με σκοπό τον εξορθολογισμό και τη μεταρρύθμιση του προς το επιεικέστερο, μετά τις χαρακτηριζόμενες από ιδιαίτερη αυστηρότητα μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών. Βασικότερος στόχος της μεταρρύθμισης είναι η αποκατάσταση του τεκμηρίου αθωότητας και της συνταγματικής τάξης στην πειθαρχική διαδικασία. Σε γενικές γραμμές, με το νέο Νόμο, επανέρχεται σε ισχύ το προϊσχύον του 2012 νομικό καθεστώς.
Οι βασικότερες αλλαγές που επέρχονται με το νέο Νόμο είναι οι ακόλουθες:
1. Σε αυτοδίκαιη αργία (άρθρο 103ΥΚ) τίθεται: α) Ο υπάλληλος ο οποίος στερήθηκε την προσωπική του ελευθερία, ύστερα από ένταλμα προσωρινής κράτησης ή δικαστική απόφαση, έστω και αν απολύθηκε με εγγύηση. β) Ο υπάλληλος στον οποίο επιβλήθηκε η ποινή της οριστικής παύσης και γ) Ο εκπαιδευτικός ή υπάλληλος που υπηρετεί σε σχολείο, σε βάρος του οποίου ασκήθηκε ποινική δίωξη για οποιοδήποτε έγκλημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή για οποιοδήποτε έγκλημα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής.
Καταργείται η διάταξη δυνάμει της οποίας ετίθετο σε αργία:
α. ο υπάλληλος κατά του οποίου εκδόθηκε ένταλμα προσωρινής κράτησης και στη συνέχεια ήρθη η προσωρινή κράτηση του ή αντικαταστάθηκε με περιοριστικούς όρους και β. ο υπάλληλος, ο οποίος παραπέμφθηκε αμετακλήτως ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου για κακούργημα ή για τα αδικήματα της κλοπής, υπεξαίρεσης απάτης, εκβίασης, πλαστογραφίας, δωροδοκίας, καταπίεσης, απιστίας περί την υπηρεσία, καθώς και για οποιοδήποτε έγκλημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή έγκλημα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής.
Επίσης καταργείται η διάταξη δυνάμει της οποίας, το πειθαρχικό συμβούλιο στο οποίο εκκρεμεί η υπόθεση, γνωμοδοτεί μετά την πάροδο ενός έτους από τη θέση σε αργία και κάθε επόμενο έτος σχετικά με την τυχόν συνδρομή λόγων που καθιστούν μη αναγκαία τη συνέχιση της, ενώ δεν υπάρχει πλέον ρητή πρόβλεψη αναστολής της αργίας με αίτηση του υπαλλήλου.
2. Σε δυνητική αργία (άρθρο 104 ΥΚ) τίθεται πλέον, εφόσον συντρέχουν λόγοι δημόσιου συμφέροντος, ο υπάλληλος κατά του οποίου: α) Έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για αδίκημα το οποίο μπορεί να επισύρει την έκπτωση από την υπηρεσία. Ειδικά, προκειμένου για το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος ο υπάλληλος μπορεί να τίθεται σε αργία εφόσον έχει παραπεμφθεί στο ακροατήριο για το αδίκημα αυτό. β) Έχει ασκηθεί πειθαρχική δίωξη για παράπτωμα, το οποίο μπορεί να επισύρει την ποινή της οριστικής παύσης ή γ) υπάρχουν αποχρώσες ενδείξεις για έκνομη διαχείριση, οι οποίες στηρίζονται σε έκθεση της προϊσταμένης αρχής ή αρμόδιου επιθεωρητή.
Αντικαταστάθηκαν εν προκειμένω οι υπέρμετρα αυστηρές διατάξεις δυνάμει των οποίων μπορούσε να τεθεί σε αργία ο υπάλληλος κατά του οποίου: α. είχε ασκηθεί πειθαρχική δίωξη για οποιοδήποτε πειθαρχικό παράπτωμα και β. το μέλος υπηρεσιακού συμβουλίου και συλλογικού οργάνου που είχε παραπεμφθεί αμετακλήτως ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου για τα αδικήματα της υπεξαίρεσης και απιστίας ή είχε ασκηθεί εναντίον του πειθαρχική δίωξη για το πειθαρχικό παράπτωμα της παράβασης καθήκοντος ή της αναξιοπρεπούς ή ανάρμοστης ή ανάξιας για υπάλληλο συμπεριφοράς εκτός υπηρεσίας.
Παραμένει σε ισχύ η δυνατότητα επιβολής του μέτρου της αναστολής άσκησης καθηκόντων, που επιβάλλεται σε κατεπείγουσες περιπτώσεις επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος από το ανώτατο μονοπρόσωπο όργανο διοίκησης του φορέα και όχι από τον αμέσως προϊστάμενο του υπαλλήλου, όπως ίσχυε. Καταργείται η πρόβλεψη πειθαρχικής ευθύνης του προϊσταμένου, σε περίπτωση παράλειψης του να επιβάλει το ως άνω μέτρο.
Καταργείται επίσης η δυνατότητα συνέχισης της αργίας για χρονικό διάστημα πέραν των δύο ετών, με σχετική γνωμοδότηση του πειθαρχικού συμβουλίου, αλλά και η δυνατότητα μετακίνησης του υπαλλήλου, σε περίπτωση που το μέτρο της αργίας δεν είναι απαραίτητο να επιβληθεί ή έχουν εκλείψει οι λόγοι για τους οποίους επιβλήθηκε.
3. Αυξάνονται οι αποδοχές που καταβάλλονται στον υπάλληλο κατά τη διάρκεια της αργίας– στο ήμισυ αυτών (από 1/3 που ίσχυε). Είναι επίσης δυνατή η απόδοση του υπολοίπου ή μέρους αυτού, εφόσον ο υπάλληλος απαλλαγεί με τελεσίδικη δικαστική απόφαση ή τιμωρηθεί με πειθαρχική ποινή κατώτερη από την οριστική παύση, ενώ καθιερώνεται η επιστροφή των αποδοχών που παρακρατήθηκαν, αν ο υπάλληλος απαλλαγεί από κάθε πειθαρχική ευθύνη ή αποδειχθεί αβάσιμη η υπόνοια για έκνομη διαχείριση. (άρθρο 105 ΥΚ)
4. Η αυτοδίκαιη αργία που προβλέπεται στις καταργούμενες με την παράγραφο 1 διατάξεις λήγει αυτοδικαίως μετά από δεκαπέντε (15) ημέρες από τη δημοσίευση του Νόμου, με την επιφύλαξη των περιπτώσεων αυτοδίκαιης αργίας που προβλέπονται στις διατάξεις του άρθρου 103 του Ν.3528/2007 πριν από την τροποποίησή τους από τις ανωτέρω καταργούμενες διατάξεις.
5. Πολύ σημαντική μεταρρύθμιση αποτελεί η ρητή πρόβλεψη της επιβολής της ποινής της οριστικής παύσης µόνο στα περιοριστικά αναφερόµενα σοβαρά πειθαρχικά παραπτώματα που αναφέρονται (μεταξύ άλλων αυτά της παράβασης καθήκοντος, της απόκτησης οικονομικού οφέλους ή ανταλλάγματος κατά την άσκηση των καθηκόντων, της χαρακτηριστικώς αναξιοπρεπούς ή ανάξιας για υπάλληλο διαγωγής εντός ή εκτός υπηρεσίας, της παράβασης της υποχρέωσης εχεμύθειας, της αδικαιολόγητης αποχής από την εκτέλεση των υπηρεσιακών καθηκόντων, της εξαιρετικώς σοβαρής απείθειας, αλλά και σε περιπτώσεις υποτροπής).
6. Επιστρέφουν οι εκπρόσωποι των εργαζομένων στη σύνθεση των Πειθαρχικών Συμβουλίων, µε στόχο, κατά την αιτιολογική έκθεση του Νόμου, την «ενίσχυση της δημοκρατικής νοµιµοποίησης της λειτουργίας των πειθαρχικών συμβουλίων, της συµµετοχικότητας και της αντιπροσώπευσης των υπαλλήλων στις διαδικασίες ενώπιον αυτών».
α. Στα δευτεροβάθμια πειθαρχικά συμβούλια θα συμμετέχουν δύο (2) εκπρόσωποι της Α.Δ.Ε.Δ.Υ. με τους αναπληρωτές τους, οι οποίοι είναι μόνιμοι υπάλληλοι δημοσίων υπηρεσιών, νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή Περιφερειών
β. Τα πρωτοβάθμια πειθαρχικά συμβούλια αποτελούνται πλέον και από δύο (2) αιρετούς εκπροσώπους των υπαλλήλων με τους αναπληρωτές τους, οι οποίοι είναι μέλη του Πενταμελούς Υπηρεσιακού Συμβουλίου στο οποίο υπάγεται ο διωκόμενος υπάλληλος.
7. Στα πειθαρχικά παραπτώματα προστίθεται αυτό της προδήλως αδικαιολόγητης μη εξυπηρέτησης των πολιτών και υπαίτιας μη έγκαιρης διεκπεραίωσης των υποθέσεών τους, που αντικαθιστά τη μη έγκαιρη απάντηση σε αιτήσεις και αναφορές πολιτών σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις (ιγ), αυτό της άρνησης συνεργασίας με τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.) και της μη εφαρμογής των διατάξεων περί απλούστευσης των διαδικασιών και καταπολέμησης της γραφειοκρατίας (κθ) και αυτό της κατάθεσης, χρήσης, συμπερίληψης και η διατήρησης στον ατομικό υπηρεσιακό φάκελο υπαλλήλου, πλαστού, νοθευμένου ή παραποιημένου πιστοποιητικού ή τίτλου ή βεβαιώσεως. (λγ)
Δεν αποτελεί πλέον πειθαρχικό παράπτωμα η μη απογραφή του υπαλλήλου εντός της οριζόμενης προθεσμίας, ενώ προβλέπεται ρητώς ότι σε καμιά περίπτωση δεν συνιστά ανάρμοστη συμπεριφορά ή αναξιοπρεπή ή ανάξια για υπάλληλο διαγωγή ηάσκησησυνδικαλιστικής, πολιτικήςήκοινωνικήςδράσης.
8. Καταργείται τέλος η πειθαρχική εξουσία του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.