Στα πλαίσια του Προγράμματος «Ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και βελτίωση της ποιότητας ζωής ηλικιωμένων και ατόμων που χρήζουν κατ` οίκον βοήθειας» και της πρόσληψης νοσηλευτών σε αυτό, δυνάμει συμβάσεων ιδιωτικού δικαίου, έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο σε αρκετούς ΟΤΑ και επιχειρήσεις ΟΤΑ, να προτάσσεται η πρόσληψη βοηθών νοσηλευτών ΔΕ δυνάμει άλλων κριτηρίων (διάστημα ανεργίας, τέκνα, εντοπιότητα κλπ), έναντι νοσηλευτών ΤΕ. Μέλη μας έχουν απευθυνθεί σε εμάς για το σοβαρό αυτό ζήτημα που έχει ανακύψει και κρίνουμε επιβεβλημένο εκ μέρους μας, ως το θεσμικό όργανο προστασίας των δικαιωμάτων των νοσηλευτών στη χώρα μας, να σας αναφέρουμε τα ακόλουθα:
Στο άρθρο 5 της υπουργικής απόφασης ΥΑ οικ/2008 (ΥΑ οικ. 60292/2158 ΦΕΚ Β 1724 2008) των Υπουργών ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ – ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ – ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ για το ανωτέρω πρόγραμμα, δυνάμει της οποίας εκδίδονται οι εκάστοτε προκηρύξεις από τους ΟΤΑ , ρητά προβλέπεται ότι ο ανάδοχος φορέας απασχολεί «νοσηλευτή ή νοσηλεύτρια» ή Επισκέπτη Υγείας. Στη παρένθεση αμέσως μετά τη λέξη «Νοσηλευτής/Νοσηλεύτρια» αναφέρονται τα ειδικότερα προσόντα που πρέπει να έχει ο Νοσηλευτής και συγκεκριμένα: «άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, οποιοδήποτε πτυχίο ή δίπλωμα ΙΕΚ ή σχολών Β βάθμιας Εκπαίδευσης κλπ».
Αυτή η επεξήγηση- παράθεση των ειδικότερων προσόντων του Νοσηλευτή αναφέρονται εσφαλμένως και κατά παράβαση της κείμενης Νομοθεσίας σχετικά με τους Νοσηλευτές αφού δεν υφίσταται κατά νόμον δυνατότητα να έχει την ιδιότητα του «Νοσηλευτή/τριας» ο κάτοχος μόνον πτυχίου η διπλώματος ΙΕΚ και σχολών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αλλά αποκλειστικά ο πτυχιούχος ΑΤΕΙ και ΑΕΙ. Σε κανένα σημείο της απόφασης δε γίνεται λόγος για πρόσληψη «Βοηθού νοσηλευτή» και παρανόμως και σε συνέχεια μιας παρανόησης και της κακής εφαρμογής του Νόμου στην ανωτέρω επεξήγηση, καταλείπεται η δυνατότητα για την πρόσληψη βοηθού νοσηλευτή στις εκάστοτε Προκηρύξεις.
Ειδικότερα και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5§2 Α του Νόμου 1579/1985: «από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου καθιερώνεται ο επαγγελματικός τίτλος του νοσηλευτή και νοσηλεύτριας στους πτυχιούχους ή διπλωματούχους των: α) Τμημάτων νοσηλευτικής Α.Ε.Ι. β) Νοσηλευτικών τμημάτων Τ.Ε.Ι. γ) Τέως ανώτερων σχολών αδελφών νοσοκόμων επισκεπτριών αδελφών νοσοκόμων, αρμοδιότητας Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Κ.Α.Τ.Ε.Ε. δ) Ισότιμων σχολών αλλοδαπής των αντίστοιχων σχολών α, β, γ.».Σύμφωνα με το άρθρο 4 του πδ 210/2001: «Από τη δημοσίευση του παρόντος καθιερώνεται ο επαγγελματικός τίτλος του Βοηθού Νοσηλευτή – Νοσηλεύτριας στους κατόχους πτυχίων των Μέσων Τεχνικών Επαγγελματικών Νοσηλευτικών Σχολών (Μ.Τ.Ε.Ν.Σ) 2. Τεχνικών Επαγγελματικών Λυκείων (Τ.Ε.Λ.) Νοσηλευτικής κατεύθυνσης. 3. Ινστιτούτων Επαγγελματικης Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) Νοσηλευτικής 4. Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων (Τ.Ε.Ε.) Α` κύκλου Βοηθών Νοσηλευτών 5. Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων (Τ.Ε.Ε.) Β` κύκλου Βοηθών Νοσηλευτών 6. Σχολών της αλλοδαπής ισοτίμων προς τις ανωτέρω Σχολές.»
Στην Υπουργική απόφαση που ρυθμίζει την πρόσληψη νοσηλευτών για το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι» ενώ ορθώς γίνεται λόγος για την πρόσληψη Νοσηλευτή αναφέρονται εσφαλμένως σε παρένθεση, ήτοι επεξηγηματικά, προσόντα που ανήκουν σε ΒΟΗΘΟΥΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ, κατά παράβαση του Νόμου.
Η πρόσληψη Νοσηλευτών ΤΕ κατά προτεραιότητα, πέραν του ότι είναι σύμφωνη με την ειδική νομοθεσία περί νοσηλευτών, είναι εναρμονισμένη και με τις συνταγματικές (αρ. 21 παρ. 3) και διεθνείς επιταγές για την προστασία της υγείας των πολιτών και την προστασία των ηλικιωμένων ατόμων. Ειδικότερα επί του τελευταίου πρέπει να αναφέρουμε τα ακόλουθα:
Το πδ 210/2001 καθορίζει τα επαγγελματικά δικαιώματα των βοηθών νοσηλευτών και προβλέπει: Ι. Οι νοσηλευτικές πράξεις που ασκούνται από τους κατόχους Διπλώματος Επαγγελματικής Κατάρτισης επιπέδου Μεταδευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Κατάρτισης του Ν. 2009/92, των ειδικοτήτων “Νοσηλευτική Τραυματολογία”, “Νοσηλευτική Ογκολογικών Παθήσεων”, “Νοσηλευτής Χειρουργείου”, “Νοσηλευτική Ατόμων με Ψυχικές Παθήσεις” και “Νοσηλευτική Μονάδων Εντατικής Θεραπείας” των Ι.Ε.Κ. και από τους πτυχιούχους των Τ.Ε.Ε. Α` και Β` κύκλου της ειδικότητας “Βοηθών Νοσηλευτών”, μετά από ανάθεση από τον υπεύθυνο νοσηλευτή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, είναι οι ακόλουθες: 1. Γενική και τοπική καθαριότητα του αρρώστου. 2. Βοήθεια, φροντίδα και υποστήριξη του αρρώστου που πάσχει από χρόνιο ανίατο νόσημα ή έχει υποστεί ατύχημα ή έχει κακοποιηθεί. 3. Φροντίδα επιπλοκών από κατάκλιση με σκοπό την πρόληψη. 4. Πρόκληση ούρησης μόνο με φυσικά μέσα. 5. Παρακολούθηση λειτουργίας παροχετεύσεων. 6. Λήψη μέτρων περιοριστικών για την ασφάλεια του αρρώστου. 7. Μέτρηση ζωτικών σημείων (σφίξεις, πίεση, θερμοκρασία). 8. Συλλογή δειγμάτων εκκρίσεων. 9. Εφαρμογή φυσικών μεθόδων για την πρόκληση υποθερμίας -υπερθερμίας. 10. Μέτρηση προσλαμβανομένων και αποβαλλομένων υγρών. 11. Τοπική προεγχειρητική προετοιμασία. 12. Απλές επιδέσεις. 13. Βοήθεια στην αφαίρεση παροχετεύσεων. 14. Βοήθεια στην τοποθέτηση νάρθηκα. 15. Εκκενωτικό υποκλυσμό. 16. Φροντίδα της καθαριότητας του χώρου και των εργαλείων. 17. Προετοιμασία των χρησιμοποιούμενων εργαλείων, του επιδεσμικού υλικού και ιματισμού για την αποστείρωση. 18. Ταξινόμηση εργαλείων, οργάνων, συσκευών, ιματισμού, ορρών, φαρμακευτικού υλικού, αναλωσίμων, κ.λ.π. 19. Έλεγχος της λειτουργίας των εργαλείων και σχετική αναφορά στους αρμοδίους. 20. Παρακολούθηση της λειτουργίας απλών συσκευών και οργάνων, των οποίων γνωρίζει τη λειτουργία, καθώς και πιθανές βλάβες τους και σχετική αναφορά στους αρμοδίους. 21. Διευθέτηση κλίνης (στρώσιμο κλίνης ασθενούς), απλή ή με κατακεκλιμένο άτομο). Τα καθήκοντα των βοηθών νοσηλευτών κατά τα ανωτέρω, πέραν του ότι είναι περιορισμένα, ανατίθενται πάντοτε από Νοσηλευτή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι δια της πρόσληψης βοηθών νοσηλευτών, οδηγούμαστε στην πράξη στην παροχή νοσηλευτικής φροντίδας από βοηθό νοσηλεύτρια, καθ΄υπέρβαση του καθηκοντολογίου των βοηθών νοσηλευτών και χωρίς την ανάθεση ή την εποπτεία από Νοσηλεύτρια πτυχιούχου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης .
Δια της πρακτικής που ακολουθείτε, δια του συνυπολογισμού άλλων κριτηρίων, πλην του τίτλου σπουδών, σε όσους ΟΤΑ προσλαμβάνονται βοηθοί νοσηλευτές ΔΕ διενεργούνται παρά το Νόμο νοσηλευτικές πράξεις, με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η δημόσια υγεία και ειδικότερα η υγεία ηλικιωμένων ατόμων και ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, στη φροντίδα των οποίων αποσκοπεί το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι». Υπό τις συνθήκες που διαμορφώθηκαν, φρονούμε ότι ματαιώνεται στην ουσία η πραγμάτωση των σκοπών του προγράμματος Βοήθεια στο Σπίτι και παρέχεται παρανόμως εντολή σε μη εξουσιοδοτημένο από τη σχετική Νομοθεσία (ευρωπαϊκή και εθνική) άτομο να εκτελέσει νοσηλευτικές πράξεις τις οποίες κατά Νόμον απαγορεύεται να εκτελέσει!
Συνεπεία των ανωτέρω θεωρούμε ότι οι αποφάσεις και οι πράξεις του ΑΣΕΠ που ακυρώνουν προσλήψεις Νοσηλευτών ΤΕ για να προσληφθούν στη θέση τους Βοηθοί Νοσηλευτές ΔΕ και των ΟΤΑ που δυνάμει άλλων κριτηρίων προτάσσουν την πρόσληψη βοηθών νοσηλευτών ΔΕ έναντι νοσηλευτών ΤΕ, εκδίδονται ουσιαστικά κατά παράβαση αυτής της ίδιας της Υπουργικής Αποφάσεως που κάνει λόγο για πρόσληψη «Νοσηλευτή», αλλά και της κείμενης Νομοθεσίας περί Νοσηλευτών και Βοηθών Νοσηλευτών και θίγουν παρανόμως και κατάφωρα τα επαγγελματικά δικαιώματα των επιστημόνων νοσηλευτών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ θέτουν και σε άμεσο κίνδυνο την υγεία ηλικιωμένων ατόμων και ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, ματαιώνοντας ουσιαστικά το ήδη πληττόμενο από διάφορες αιτίες, οικονομικής κυρίως φύσης, πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι».
Υπενθυμίζουμε σε αυτό το σημείο ότι από το άρθρο 21 παρ. 7 του Ν. 2190/1994 όπως αυτό τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα, που ορίζει ρητά ότι : «Τα προσόντα για την απασχόληση προσωπικού του παρόντος άρθρου ορίζονται κάθε φορά με την ανακοίνωση, που προβλέπεται στην επόμενη παράγραφο 8, ανάλογα με το είδος των εργασιών και τις ειδικότητες (ή την εμπειρία) που απαιτούνται σε σχέση με αυτές.» και την παράγραφο 12 αυτού που προβλέπει: «Αν για την πρόσληψη προσωπικού συγκεκριμένης ειδικότητας ορίζεται ως προσόν είτε τίτλος σπουδών είτε ορισμένη εμπειρία αντικειμενικώς απαιτούμενη, η οικεία αρχή ή υπηρεσία ή νομικό πρόσωπο καθορίζει στη σχετική ανακοίνωση τη σειρά προτεραιότητας μεταξύ των δύο αυτών κατηγοριών ή το ποσοστό για το οποίο απαιτείται το προσόν της εμπειρίας.», παρέχεται η δυνατότητα για τον καθορισμό στις σχετικές ανακοινώσεις των ΟΤΑ της σειράς προτεραιότητας.
Σας καλούμε λοιπόν όπως συμμορφωθείτε με τη νομιμότητα και παύσετε στο μέλλον αυτή την πρακτική κατάφωρης παραβίασης των επαγγελματικών δικαιωμάτων των επιστημόνων Νοσηλευτών.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ν.Ε.
Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας
Δημήτρης Σκουτέλης Αριστείδης Δάγλας
