Στις 11-03-2020 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Α΄ 55) Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) με αντικείμενο τα «Κατεπείγοντα μέτρα αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών της εμφάνισης του κορωνοϊού COVID-19 και της ανάγκης περιορισμού της διάδοσής του».
Στην εν λόγω ΠΝΠ προβλέπεται η αναστολή καταβολής Φ.Π.Α. υπό προϋποθέσεις, η αναστολή είσπραξης βεβαιωμένων οφειλών και παράταση προθεσμίας καταβολής δόσεων, η παράταση προθεσμίας καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, η αναβολή συνεδριάσεων υγειονομικών επιτροπών ΚΕ.Π.Α., η παράταση ισχύος εγκριτικών αποφάσεων για ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και επίδομα στέγασης, η αναστολή προθεσμιών διαδικασίας χορήγησης επιδόματος γέννησης και λοιπά μέτρα εξαιρετικής και κατεπείγουσας φύσεως.
Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουμε τις ρυθμίσεις που καθιερώνουν την χορήγηση σε εργαζόμενους γονείς άδειας ειδικού σκοπού. Προκειμένου περί του ιδιωτικού τομέα, ως γονείς εργαζόμενοι για τις ανάγκες της παρούσας νοούνται οι γονείς παιδιών: αα) που είναι εγγεγραμμένα σε βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, αβ) που φοιτούν σε σχολικές μονάδες υποχρεωτικής εκπαίδευσης, αγ) που φοιτούν σε ειδικά σχολεία ή σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας των παιδιών, καθώς και οι εργαζόμενοι γονείς ατόμων με αναπηρία, τα οποία, ανεξαρτήτως της ηλικίας τους, είναι ωφελούμενοι σε δομές παροχής υπηρεσιών ανοικτής φροντίδας για άτομα με αναπηρία. Προς διευκόλυνση των γονέων εργαζομένων λόγω αναστολής της λειτουργίας των ανωτέρω μονάδων, στο πλαίσιο λήψης προληπτικών μέτρων για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διάδοσης του κορωνοϊού, θεσμοθετείται με την παρούσα, για όσο διάστημα παραμένουν κλειστές οι ανωτέρω μονάδες, δικαίωμα λήψης άδειας ειδικού σκοπού διάρκειας κατ’ ελάχιστον τριών (3) ημερών, υπό την προϋπόθεση ότι ο εργαζόμενος κάνει χρήση μιας (1) ημέρας από την κανονική του άδεια για κάθε τρεις (3) ημέρες της άδειας ειδικού σκοπού, στο πλαίσιο της τριμερούς συμμετοχής στο έκτακτο και προσωρινό αυτό μέτρο. Η ανωτέρω άδεια μπορεί να ληφθεί από την έναρξη ισχύος της παρούσας και μέχρι τις 10.4.2020, εφόσον ένας τουλάχιστον γονέας εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα ως μισθωτός, ακόμα και εάν ο άλλος γονέας είναι ελεύθερος επαγγελματίας.
Σε περίπτωση κατά την οποία και οι δύο γονείς είναι μισθωτοί, στον ίδιο ή σε διαφορετικούς εργοδότες, με κοινή τους υπεύθυνη δήλωση προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες τους, γνωστοποιούν ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση της ανωτέρω άδειας ή, σε περίπτωση που μοιραστούν την άδεια, τα αντίστοιχα χρονικά διαστήμα- τα χρήσης της από καθέναν από αυτούς.
Σε περίπτωση που ο ένας γονέας είναι εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα ενώ ο άλλος στο Δημόσιο κατά την έννοια του άρθρου 5, απαιτείται η προσκόμιση στον εργοδότη της υπεύθυνης δήλωσης του εργαζόμενου γονέα στο Δημόσιο ότι δεν έχει κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού, προκειμένου ο μισθωτός του ιδιωτικού τομέα
να μπορεί να κάνει χρήση της άδειας αυτής.
Σε περίπτωση που εργάζεται μόνο ένας εκ των δύο γονέων, τότε αυτός δεν μπορεί να κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού, εκτός και αν ο γονέας που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για οποιονδήποτε λόγο ή νοσεί από τον κορωνοϊό ή είναι άτομο με αναπηρία (ΑμεΑ) και λαμβάνει επίδομα από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ).
Σε περίπτωση διαζυγίου ή διάστασης γονέων, την άδεια ειδικού σκοπού λαμβάνει ο γονέας, ο οποίος έχει την επιμέλεια του παιδιού ή τη γονική μέριμνα, εκτός και αν μεταξύ τους συμφωνήσουν διαφορετικά, σύμφωνα με την κοινή τους υπεύθυνη δήλωση ως ανωτέρω.
Από τις ημέρες της άδειας ειδικού σκοπού τα δύο τρίτα (2/3) καλύπτονται από τον εργοδότη, και το ένα τρίτο (1/3) από τον τακτικό προϋπολογισμό, μετά από δια-σταύρωση με τα στοιχεία των Υπουργείων Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Εσωτερικών, όπως αυτή ορίζεται σε κοινή απόφαση των αρμοδίων Υπουργών.
Αντίστοιχης μορφής άδεια ειδικού σκοπού καθιερώνεται και για τους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα, ως εξής.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 της ΠΝΠ,
- Υπάλληλοι, που απασχολούνται σε δημόσιες υπηρεσίες, αποκεντρωμένες διοικήσεις, ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού και νομικά πρόσωπα αυτών, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου εντός Γενικής Κυβέρνησης με οποιαδήποτε σχέση εργασίας και έχουν τέκνα που φοιτούν σε βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς και σχολικές μονάδες, των οποίων η λειτουργία αναστέλλεται προσωρινά, βάσει υπουργικών αποφάσεων που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση των διατάξεων της από 25.2.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 42) «Κατεπείγοντα μέτρα αποφυγής και περιορισμού της διάδοσης του κορωνοϊού», και ειδικότερα τέκνα που φοιτούν έως και την τάξη της Γ΄ Γυμνασίου, δύνανται να απουσιάζουν από την υπηρεσία τους για το χρονικό διάστημα αναστολής της λειτουργίας των εκπαιδευτικών μονάδων στις οποίες φοιτούν τα τέκνα τους. Για κάθε τέσσερις (4) ημέρες απουσίας, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, οι τρεις (3) ημέρες καταγράφονται από την αρμόδια υπηρεσία ως δικαιολογημένη απουσία λόγω προσωρινής αναστολής λειτουργίας του σταθμού ή της σχολικής μονάδας όπου φοιτά τέκνο του/της υπαλλήλου και κατά τη διάρκεια αυτής καταβάλλονται αποδοχές και η μία (1) ημέρα απουσίας αποτελεί κανονική άδεια. Σε περίπτωση που ο υπάλληλος κάνει χρήση μικρότερου χρονικού διαστήματος, αυτό αποτελεί στο σύνολο κανονική άδεια.
- Για τη δικαιολόγηση της απουσίας, σύμφωνα με την παρ. 1, οι υπάλληλοι ενημερώνουν αμελλητί την οικεία Διεύθυνση Προσωπικού για την προσωρινή αναστολή της λειτουργίας του σταθμού ή της σχολικής μονάδας όπου φοιτά το τέκνο τους και προσκομίζουν υπεύθυνη δήλωση ή βεβαίωση από την οποία προκύπτει ότι το τέκνο τους φοιτά στη συγκεκριμένη δομή, εκτός εάν αυτό προκύπτει ήδη από το αρχείο της υπηρεσίας. Σε περίπτωση αδυναμίας άμεσης προσκόμισης των ανωτέρω δικαιολογητικών, οι υπάλληλοι ενημερώνουν σχετικά την οικεία Διεύθυνση Προσωπικού και προσκομίζουν, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Η οικεία Διεύθυνση Προσωπικού οφείλει να διασταυρώσει την αναστολή της λειτουργίας της δομής, βάσει της σχετικής ανάρτησης στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Τα ανωτέρω δεν απαιτούνται σε περίπτωση καθολικής αναστολής λειτουργίας των σταθμών και σχολικών μονάδων.
- Η ειδική άδεια της παρ. 1 χορηγείται, κατά περίπτωση, ως εξής: α) Αν και οι δύο γονείς είναι υπάλληλοι της παρ. 1, με κοινή τους δήλωση που κατατίθεται στις υπηρεσίες τους καθορίζεται ποιος από τους δύο κάνει χρήση της ειδικής άδειας, εκτός αν με την ίδια δήλωση καθορίζουν χρονικά διαστήματα χρήσης της ειδικής άδειας εκ περιτροπής. Το χρονικό διάστημα χρήσης της άδειας δεν μπορεί να είναι μικρότερο των τεσσάρων (4) ημερών ανά γονέα. β) Αν ένας εκ των δύο γονέων απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα για τη χορήγηση της ειδικής άδειας της παρ. 1, απαιτείται η προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης του γονέα που απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα περί μη χρήσης της ειδικής άδειας ή της εργασίας εξ αποστάσεως του άρθρου 4. γ) Αν ο/η σύζυγος του/της υπαλλήλου της παρ. 1 που απασχολείται σε φορείς της παρ. 1 και απουσιάζει με οποιαδήποτε άδεια, ιδίως άδεια ανατροφής τέκνου και άδεια υπηρεσιακής εκπαίδευσης, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, με εξαίρεση την αναρρωτική άδεια εξαιτίας της οποίας δεν είναι δυνατή η φροντίδα τέκνων, ο/η σύζυγος δεν δικαιούται να κάνει χρήση της ειδικής άδειας της παρ. 1. Αν ο/η σύζυγος του/της υπαλλήλου της παρ. 1 δεν εργάζεται, ο/η σύζυγος δεν δικαιούται να κάνει χρήση της ειδικής άδειας της παρ. 1, εκτός αν ο γονέας που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για οποιονδήποτε λόγο ή νοσεί από τον κορωνοϊό ή είναι άτομο με αναπηρία (ΑμεΑ) και λαμβάνει επίδομα από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ). Στην περίπτωση αυτή απαιτείται η προσκόμιση σχετικής υπεύθυνης δήλωσης. δ) Την ειδική άδεια της παρ. 1 δικαιούται ο/η γονέας που ασκεί αποκλειστικά την επιμέλεια των τέκνων.
- Αντί της χρήσης της ειδικής άδειας της παρ. 1, οι υπάλληλοι της παρ. 1, δύνανται, κατόπιν αίτησής τους, να εργαστούν με μειωμένο ωράριο εργασίας, μέχρι και 25% ημερησίως, χωρίς ανάλογη μείωση των αποδοχών τους. Σε περίπτωση χρήσης της διευκόλυνσης του προηγούμενου εδαφίου, ο υπάλληλος υποχρεούται, μετά την άρση προσωρινής αναστολής λειτουργίας των σταθμών ή σχολικών μονάδων, να απασχοληθεί τις αντίστοιχες ώρες μείωσης του ωραρίου εργασίας, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο, πέραν του ωραρίου του χωρίς αμοιβή υπερωριακής απασχόλησης, οπότε ο χρόνος αυτός υπολογίζεται ως πραγματική υπηρεσία. Από την υποχρέωση υπερωριακής απασχόλησης του προηγούμενου εδαφίου εξαιρούνται περιπτώσεις λήξης της σύμβασης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου. Σε περίπτωση χρήσης της διευκόλυνσης μειωμένης απασχόλησης, η εργασία δύναται να παρέχεται και σε ώρες πέραν του εκ του νόμου καθορισμένου ωραρίου των δημοσίων υπηρεσιών. Αν ένας εκ των δύο γονέων απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα και επιλέγει τη χρήση της διευκόλυνσης εργασίας, σύμφωνα με το άρθρο 4, ο υπάλληλος που απασχολείται στο Δημόσιο και επιλέγει τη χρήση της διευκόλυνσης μειωμένου ωραρίου εργασίας, δύναται να παρέχει εργασία κατά τις ώρες που δεν εργάζεται ο γονέας που απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα ακόμα και σε ώρες πέραν του εκ του νόμου καθορισμένου ωραρίου των δημόσιων υπηρεσιών.
- Για την εφαρμογή των διατάξεων των παρ. 1 έως και 4, για τους υπαλλήλους που απασχολούνται, με οποιοδήποτε καθεστώς εργασίας, στο Υπουργείο Υγείας, σε φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και τους φορείς αυτού, καθώς και για το ένστολο προσωπικό, απαιτείται αιτιολογημένη απόφαση του αρμόδιου οργάνου της υπηρεσίας. Τα αρμόδια όργανα αποφαίνονται εάν είναι δυνατή η παροχή των διευκολύνσεων των παρ. 1 έως και 4 ή, στην περίπτωση που και οι δύο γονείς υπηρετούν στους ανωτέρω φορείς ή είναι ένστολο προσωπικό, σε ποιον από τους δύο γονείς είναι δυνατή η παροχή, με βάση τη θέση όπου υπηρετούν και τα καθήκοντα που ασκούν.
- Σε περίπτωση επιτακτικής ανάγκης, κατά την οποία πρέπει να ανασταλεί ή να περιοριστεί η λειτουργία δημόσιας υπηρεσίας, δύναται, κατά την κρίση του οικείου Υπουργού ή του αρμόδιου οργάνου διοίκησης του φορέα, να προσδιορίζεται ο αριθμός των υπαλλήλων που πρέπει να παρίστανται καθημερινά στην υπηρεσία, με δυνατότητα εκ περιτροπής εργασίας ή και με τον ορισμό κατ’ εξαίρεση προσωπικού ασφαλείας. Στην περίπτωση αυτή λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα, προκειμένου να εξασφαλίζεται, ανάλογα με τη φύση του αντικειμένου της υπηρεσίας, η δυνατότητα εξ αποστάσεως παροχής εργασίας με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων.
- Κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων και αποκλειστικά στο πλαίσιο λήψης μέτρων πρόληψης και προστασίας της δημόσιας υγείας έναντι του κορωνοϊού, με απόφαση του οικείου Υπουργού ή του αρμόδιου οργάνου διοίκησης του φορέα, είναι δυνατός ο περιορισμός των ωρών εισόδου κοινού στις δημόσιες υπηρεσίες έως και κατά 50% για συγκεκριμένο διάστημα που ορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Η απόφαση αυτή κοινοποιείται υποχρεωτικά στη Γενική Γραμματεία Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα του Υπουργείου Εσωτερικών και στον οικείο Υπουργό.
Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 17 της ΠΝΠ, «1. Για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από την εμφάνιση και διάδοση του κορωνοϊού COVID-19 χωρεί δυνατότητα παράτασης όλων των ενεργών συμβάσεων επικουρικού προσωπικού των κλάδων ιατρικού και νοσηλευτικού επικουρικού προσωπικού, τεχνολόγων ιατρικών εργαστηρίων και τραυματιοφορέων των νοσοκομείων του ΕΣΥ και των δομών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, για χρονικό διάστημα τεσσάρων (4) μηνών κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων. Για την υλοποίηση των ανωτέρω μεριμνά ο Διοικητής κάθε επιμέρους φορέα, οι δε αναγκαίες πιστώσεις θα καλυφθούν κατόπιν ισόποσης επιχορήγησης από τον κρατικό προϋπολογισμό.
- Για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από την εμφάνιση και διάδοση του κορωνοϊού COVID-19 δύναται να προσλαμβάνεται επικουρικό ιατρικό, νοσηλευτικό, λοιπό βοηθητικό και πάσης φύσεως προσωπικό, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, για τα νοσοκομεία του ΕΣΥ, τις μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και τους εποπτευόμενους φορείς του Υπουργείου Υγείας, χωρίς να απαιτείται η έκδοση σχετικής έγκριση της Επιτροπής της ΠΥΣ 33/2006, όπως ισχύει και η εκ των προτέρων ανάληψη δέσμευσης πίστωσης των φορέων.
- Για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από την εμφάνιση και διάδοση του κορωνοϊού COVID-19, δύναται, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, να προσλαμβάνεται στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας προσωπικό όλων των κλάδων και κατηγοριών που προβλέπονται στις οικείες οργανικές διατάξεις του Υπουργείου Υγείας, με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, για κάλυψη παροδικών αναγκών. Το εν λόγω προσωπικό θα προσλαμβάνεται μετά από πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος που εκδίδεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και με βάση τα κριτήρια που τίθενται στο άρθρο 21 του ν. 2190/1994 (Α΄ 28), χωρίς να απαιτείται προηγούμενη έγκριση του Α.Σ.Ε.Π. ή της Επιτροπής της ΠΥΣ 33/2006. Η διάρκεια της απασχόλησης του προσωπικού που προσλαμβάνεται με τις διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου δεν μπορεί να υπερβαίνει τους τέσσερις (4) μήνες για το ίδιο άτομο. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Υγείας και Εσωτερικών καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για τις προσλήψεις της παρούσας παραγράφου.
- Η δυνατότητα παράτασης της παρ. 1 αφορά ενεργές συμβάσεις, οι οποίες έχουν ημερομηνία λήξης έως τις 30.09.2020. Οι προσλήψεις κατά τις παρ. 2 και 3 δύνανται να διενεργούνται έως τις 30.09.2020.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ν.Ε
Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας
Δημήτριος Σκουτέλης Τζαννής Πολυκανδριώτης
