Η Παγκόσμια Ημέρα για τον Καρκίνο στοχεύει στην πρόληψη εκατομμυρίων θανάτων κάθε χρόνο με την αύξηση της ευαισθητοποίησης και της εκπαίδευσης για τον καρκίνο, καλώντας τις κυβερνήσεις και τα άτομα σε όλο τον κόσμο να αναλάβουν δράση κατά της νόσου.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο καρκίνος είναι η δεύτερη σημαντική αιτία θανάτου παγκοσμίως και είναι υπεύθυνος για εκτιμώμενα 9,6 εκατομμύρια θανάτους το 2018. Σε παγκόσμιο επίπεδο περίπου 1 στους 6 θανάτους οφείλεται σε καρκίνο. 300.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου που διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο μεταξύ παιδιών ηλικίας 0-19 ετών.

Σε ότι αφορά την Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, κάθε χρόνο 4.600.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου διαγιγνώσκονται και 2.100.000 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν από καρκίνο. Το 20% αυτών των θανάτων προέρχονται από καρκίνο του πνεύμονα, ακολουθούμενο από παθήσεις του παχέος εντέρου (12%), του μαστού (7%), του παγκρέατος (6%) και του καρκίνου του στομάχου (5,7%). Στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια, ο κίνδυνος ενός ατόμου να αναπτύξει καρκίνο κατά τη διάρκεια της ζωής του διαφέρει. Στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης ο κίνδυνος αυτός υπερβαίνει το 25%, στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης κυμαίνεται από 19% έως 25%. Δύο παράγοντες βρίσκονται πίσω από υψηλότερα ποσοστά θανάτων, η καθυστερημένη διάγνωση και μη βέλτιστη θεραπεία. Και οι δύο μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα ενός ατόμου να θεραπεύσει ή να επιβιώσει μακροπρόθεσμα. Επιπλέον, περίπου το 1/3 των θανάτων από καρκίνο οφείλεται σε πέντε κύριους κινδύνους συμπεριφοράς και διατροφής: 1. Υψηλός δείκτης μάζας σώματος, 2.Ελλιπείς πρόσληψη φρούτων και λαχανικών, 3.Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, 4. χρήση καπνού, 5. χρήση οινοπνεύματος.

Μεταξύ 30% και 50% των θανάτων από καρκίνο θα μπορούσε να προληφθεί τροποποιώντας ή αποφεύγοντας τους βασικούς παράγοντες κινδύνου και εφαρμόζοντας τις υφιστάμενες στρατηγικές πρόληψης που βασίζονται σε τεκμηριωμένα στοιχεία. Ακόμη, ορισμένοι τύποι καρκίνου μπορούν να προληφθούν μέσω του εμβολιασμού. Χωρίς εμβολιασμό, το 80% των γυναικών και των ανδρών θα έχουν μολυνθεί με HPV κάποια στιγμή στη ζωή τους, συνήθως πριν από την ηλικία των 25. Τα εμβόλια HPV είναι εξαιρετικά ασφαλή και αποτελεσματικά στην πρόληψη της μετάδοσης των στελεχών HPV υπεύθυνων για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, καθώς και για κάποιους καρκίνους του αιδοίου, του κόλπου, του πέους, του πρωκτού και της στοματικής περιοχής. Επίσης, η ηπατίτιδα Β, μια δυνητικά απειλητική για τη ζωή ηπατική λοίμωξη που προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας Β, είναι ένα μείζον παγκόσμιο πρόβλημα υγείας. Μπορεί να προκαλέσει χρόνια μόλυνση και θέτει τους ανθρώπους σε υψηλό κίνδυνο θανάτου από κίρρωση και καρκίνο του ήπατος. Το εμβόλιο για την ηπατίτιδα Β προσφέρει προστασία κατά του ιού κατά 98-100%.

Ο καρκίνος μπορεί επίσης να μειωθεί μέσω της έγκαιρης ανίχνευσης και της ορθής διαχείρισης των ασθενών που αναπτύσσουν καρκίνο. Η πρόληψη προσφέρει επίσης την πιο αποδοτική μακροπρόθεσμη στρατηγική για τον έλεγχο του καρκίνου. Τα προγράμματα έγκαιρης διάγνωσης μειώνουν το ποσοστό του καρκίνου, χάρη στη συνεχιζόμενη εξέλιξη των ιατρικών επιστημών και των υπηρεσιών υγείας σε επίπεδο διασύνδεσης, αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών διάγνωσης και θεραπείας και της ευαισθητοποίησης του πληθυσμού.

Σε κάθε στάδιο της φροντίδας του καρκίνου, μπορούν και πρέπει να γίνουν περισσότερα, μέσω της πρόληψης, μειώνοντας την έκθεση των ανθρώπων σε σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο, μέσω του εμβολιασμού, μέσω αποτελεσματικών προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου, μέσω της θεραπείας που ακολουθεί αποδεδειγμένα πρωτόκολλα και μέσω της ανακουφιστικής φροντίδας η οποία παρέχει στους ασθενείς ολιστική φροντίδα στη διαχείριση των συμπτωμάτων, παρέχοντας ένα αξιοπρεπές τέλος ζωής..

Ο Επιστημονικός Τομέας Ογκολογικής Νοσηλευτικής έχει προγραμματίσει για τη φετινή χρονιά εξειδικευμένες διεπιστημονικές εκπαιδεύσεις για κλινικούς νοσηλευτές, αλλά και εκδηλώσεις για την πρόληψη του καρκίνου στο πλαίσιο του Cancer Prevention 2020 πανελλαδικά, μέσω των Περιφερειακών Τμημάτων της.

Σκοπός των δράσεων του Τομέα είναι η εξειδικευμένη και συνεχιζόμενη εκπαίδευση των ογκολογικών και των κλινικών νοσηλευτών, ώστε να παρέχουν ολιστική και ποιοτική φροντίδα με επίκεντρο τον ογκολογικό ασθενή. Παράλληλα οι εκδηλώσεις στο πλαίσιο του Cancer Prevention 2020, έχουν σκοπό να ευαισθητοποιήσουν όλους τους πολίτες, ώστε να αποκτήσουν κουλτούρα πρόληψης, να υιοθετήσουν υγιείς συμπεριφορές και να παρακινήσουν το ευρύτερο κοινωνικό τους περιβάλλον προς την ίδια κατεύθυνση.

Η Πρόεδρος του Επιστημονικού Τομέα Ογκολογικής Νοσηλευτικής της Ε.Ν.Ε.
Αικατερίνη Μανούσου