Η Νοσηλευτική Υπηρεσία σε συνεργασία με την Ψυχιατρική, την Παιδοψυχιατρική κλινική του Πα.Γ.Ν.Η και τον Επιστημονικό Τομέα Νοσηλευτικής Ψυχικής Υγείας της Ένωσης Νοσηλευτών Ελλάδος, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, διοργάνωσε Νοσηλευτική Ημερίδα με θέμα «Προαγωγή Ψυχικής Υγείας & Πρόληψη Αυτοκτονικότητας», την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 2019 και ώρα 09:00 π.μ στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου.

Οι αυτοκτονίες παγκοσμίως κάθε χρόνο παρουσιάζουν μια σταθερή ανοδική τάση, κάθε 40 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος σε όλο τον κόσμο θέτει τέρμα στη ζωή του. Στην Ελλάδα πάνω από 500 άνθρωποι ετησίως αυτοκτονούν. Η Κρήτη δυστυχώς έρχεται πρώτη από τις περιφέρειες με το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από αυτοκτονία και ακολουθούν  η Θεσσαλία και η Αττική. Από τα στοιχεία που υπάρχουν φαίνεται ότι την πλειοψηφία των αυτοχείρων κατέχουν οι άντρες, και οι ηλικίες πάνω από τα 60 και ακολουθούν οι ηλικίες 45-60 ετών. Καθώς επίσης ότι οι περισσότερες αυτοκτονίες σημειώνονται άνοιξη και καλοκαίρι (Μάρτιος -Αύγουστος).

Στόχος της ημερίδας ήταν η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση πρωτίστως όσο το δυνατόν περισσότερων επαγγελματιών υγείας και στη συνέχεια φορέων και απλών πολιτών. Με την συνεργασία όλων των επαγγελματιών υγείας και επίκεντρο τον ψυχικά ασθενή για την πρόληψη των αυτοκτονιών, επιβάλλεται να βρεθούν λύσεις για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου που τείνει να παίρνει στις μέρες μας τραγικές διαστάσεις και το χειρότερο να εξαπλώνεται και στις παιδικές ηλικίες. Οι φορείς πρέπει να δείξουν ζήλο και αποφασιστικότητα, να οργανωθούν καλύτερα και να στηρίξουν λύσεις, που θα βοηθήσουν στο να υπάρξει ένα κοινωνικό δίκτυο προστασίας των ασθενών και πρόληψης των αυτοκτονιών (έρευνες διαπιστώνουν ότι το 90% των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών παγκόσμια θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν οι άνθρωποι επικοινωνούσαν μεταξύ τους). Η μοναξιά, η ανεργία και μια σειρά άλλων παραγόντων βοηθούν στην αύξηση των αυτοκτονιών. Το πρόβλημα αφορά πολλά εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Ενδεικτικά οι πάσχοντες από κατάθλιψη παγκοσμίως ξεπερνούν τα 154 εκατομμύρια, με σχιζοφρένεια τα 25 εκατομμύρια και οι εξαρτημένοι από το αλκοόλ τα 95 εκατομμύρια.

Στην εναρκτήρια ομιλία της ημερίδας ο Πρόεδρος του Επιστημονικού Τομέα Νοσηλευτικής Ψυχικής Υγείας και Οργανωτικός Γραμματέας της Ε.Ν.Ε., κ. Αβραμίδης Γεώργιος, ανέφερε ότι σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., κάθε αυτοκτονία έχει άμεσο αντίκτυπο σε τουλάχιστον 6 ανθρώπους (φίλους ή συγγενείς του αυτόχειρα). Αν αυτή συμβεί σε δημόσιο χώρο (π.χ. σχολείο, εργασιακό περιβάλλον), τότε επηρεάζονται δεκάδες ή και εκατοντάδες άνθρωποι. Οι Νοσηλευτές μαζί με τους υπόλοιπους επιστήμονες υγείας θα πρέπει να πάρουμε πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση του στίγματος της ψυχικής ασθένειας και ειδικότερα της αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Ο αποτελεσματικότερος τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος της αυτοκτονίας είναι η πρόληψη. Η νοσηλευτική ως επιστήμη υγείας που έχει επίκεντρο τον άνθρωπο συμβάλει καθοριστικά στην προαγωγή της ψυχικής υγείας. Οι νοσηλευτές παρεμβαίνουν παρέχοντας σε ατομικό και οικογενειακό επίπεδο ολιστικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας και πρόληψης της αυτοκτονικότητας. Η παρέμβαση του νοσηλευτή στην Κοινότητα παρέχεται στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας, στην Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας, στο σπίτι του ασθενή, στο Κέντρο ημέρας, στο Ιατροπαιδαγωγικό κέντρο, στο χώρο εργασίας, στο σχολείο, στο δήμο/τοπική αυτοδιοίκηση, στις φυλακές, στο στρατό, συνεργάζεται με συλλόγους και φορείς, στα Μ.Μ.Ε. Ο νοσηλευτής αποτελεί το συνδετικό κρίκο μεταξύ του ασθενούς και της υπόλοιπης θεραπευτικής ομάδας. Ο νοσηλευτής συμμετέχει και συμβάλλει στην εκτίμηση του ασθενούς, συγκεντρώνει πληροφορίες για τον ίδιο και το ευρύτερο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον του. Αυτό το επιτυγχάνει μέσω της νοσηλευτικής συνέντευξης και της διαπροσωπικής επικοινωνίας. Στην ομιλία του έκανε επίσης αναφορά για το πώς πρέπει επαγγελματίες των μέσων μαζικής ενημέρωσης να διαχειρίζονται την είδηση μιας αυτοκτονίας προτρέποντας τους:

• Αξιοποιήστε την ευκαιρία να εκπαιδεύσετε το κοινό για την αυτοκτονία.
• Αποφύγετε τη χρήση λεξιλογίου που προκαλεί εντυπωσιασμό του κοινού ή που εκλογικεύει την αυτοκτονία ή την προβάλει ως λύση διαφόρων προβλημάτων.
• Αποφύγετε την εξέχουσα τοποθέτηση ειδήσεων αυτοκτονίας και την αδικαιολόγητη επανάληψη.
• Αποφύγετε τη λεπτομερή περιγραφή του θανατηφόρου μέσου που χρησιμοποιήθηκε σε μία απόπειρα ή σε έναν θάνατο από αυτοκτονία.
• Αποφύγετε την παροχή λεπτομερών πληροφοριών σχετικά με τον τόπο μιας απόπειρας αυτοκτονίας ή μιας αυτοκτονίας.
• Διατυπώστε τα πρωτοσέλιδα με προσεκτικό λόγο.
• Χρησιμοποιήστε φωτογραφικό και τηλεοπτικό υλικό με ιδιαίτερη προσοχή.
• Προσεκτική αναφορά αυτοκτονιών διασήμων προσώπων.
• Δείξτε ιδιαίτερη έμφαση σε όσους πενθούν μια αυτοκτονία.
• Παρέχετε ακριβείς πληροφορίες για τις υπηρεσίες υποστήριξης.
• Λάβετε σοβαρά υπ’ όψιν σας ότι και οι ίδιοι οι επαγγελματίες των ΜΜΕ ενδέχεται να επηρεαστούν από ειδήσεις σχετικές με θανάτους από αυτοκτονία.

Τέλος επισήμανε ότι ο εκπαιδευμένος νοσηλευτής μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη της Αυτοκτονικότητας και μέσα στο νοσοκομείο, εφαρμόζοντας συγκεκριμένα πρωτόκολλα. Καθοριστικό όμως ρόλο παίζει η ενημέρωση της κοινωνίας , η οποία είναι αναγκαία προκειμένου να καταπολεμηθεί το στίγμα της ψυχικής ασθένειας και ειδικότερα το φαινόμενο της αυτοκτονίας με τις επιπτώσεις του.

Στη συνέχεια στην 1^η συνεδρία η Παιδοψυχιατρική Κλινική του Νοσοκομείου με την Αν. Καθηγήτρια κ. Σουμάκη Ευγενία και την Κοινωνική λειτουργό κ. Πεδιαδιτάκη Χριστίνα, ανέπτυξαν τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζουν οι αυτό – και ετεροκαταστροφικές συμπεριφορές των εφήβων και τα προβλήματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει μια κοινωνική λειτουργός ερχόμενη για πρώτη φορά σε επαφή με τους γονείς εφήβων με αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Ο ομιλητής κ. Γεροστέργιος Γεώργιος, παιδοψυχίατρος του Πα.Γ.Ν.Η., ανέπτυξε το θέμα «Αυτοκτονικότητα σε παιδιά και εφήβους». Στην ομιλία του αναφέρθηκε σε μελέτη για τις Αυτοκτονίες Παιδιών & Εφήβων στην Κρήτη 1999 – 2015, από την οποία προκύπτει ότι η Κρήτη έχει από τους υψηλότερους δείκτες αυτοκτονιών στην Ελλάδα στους ενηλίκους, είναι συνήθως πρώτη στις αυτοκτονίες. Για τους εφήβους, λόγω μικρού αριθμού, ίσως να μην μπορεί να γίνει εύκολα σύγκριση, παρά μόνο σε βάθος πολλών ετών.

Η τάξη μεγέθους αυτοκτονιών στην Ελλάδα στις ηλικίες 15 – 19 ετών είναι 10 άτομα, ενώ για τις ηλικίες 10 – 14 ετών είναι 1 άτομο. Το 2000 ήταν η χρονιά ρεκόρ των τελευταίων δεκαετιών, καθώς υπήρξαν 19 περιπτώσεις μεγάλοι εκ των οποίων τα 7 κορίτσια. Αναφέρθηκε στους παράγοντες κινδύνου που ευνοούν την αύξηση όπως:

• Φύλο.
• Ηλικία.
• Κατάθλιψη, άλλες ψυχικές διαταραχές.
• Πρόσφατα ψυχοπιεστικά γεγονότα.
• Χρήση ουσιών-αλκοόλ.
• Οικογένεια.
• Κακοποίηση.
• Bullying, προβλήματα σχολείου, διακοπή σχολείου.
• Προβλήματα ύπνου.
• Ψυχολογικά χαρακτηριστικά.

Τέλος επεσήμανε ότι η νοσηλεία έχει σημαντική θέση στη διαχείριση των δυσκολότερων περιστατικών με αυτοκτονικό κίνδυνο. Παρά τα μειονεκτήματά της, σε πολλές περιπτώσεις αποτελεί τη μοναδική ασφαλή επιλογή.Η εντατική θεραπεία που είναι εφικτή κατά τη νοσηλεία, θεωρείται ότι έχει οφέλη. Η κατανόηση των παραγόντων κινδύνου για αυτοκτονία μπορεί να καθοδηγήσει στον εντοπισμό των παιδιών που θα προστατευτούν και θα ωφεληθούν περισσότερο από μια νοσηλεία.

   Στη συνέχεια του επιστημονικού προγράμματος, ο Καθηγητής Ψυχιατρικής κ. Βγόντζας Αλέξανδρος, κατά την ομιλία του αναφέρθηκε στις Αυτοκτονίες στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον οποίο υπάρχει αύξηση αυτοκτονιών για τα έτη:

• 2007-2009 : ­ κατά 17%
• 2009-2010 : ­ κατά 25%
• Α΄ εξάμηνο 2011 σε σχέση με A΄ εξάμηνο 2010: 40%

Αναφέρθηκε επίσης στις Αυτοκτονίες στην Κρήτη και την κατανομή αυτών ανά φύλο:

Τέλος έδωσε έμφαση στο τι μπορούμε να κάνουμε ιατροί και νοσηλευτές στο χώρο του νοσοκομείου;

• Ιατροί: Όλοι οι ιατροί και ιδιαίτερα οι ειδικευόμενοι θα πρέπει να έχουν την απαραίτητη γνώση για να εκτιμήσουν εάν ο/η ασθενής βρίσκεται σε κίνδυνο για απόπειρα αυτοκτονίας. Επιβεβαίωσε, δε, τη διάθεση του για την διοργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων σε ειδικευόμενους ιατρούς με στόχο την κατάρτιση τους για την αντιμετώπιση παρόμοιων περιστατικών.
• Νοσηλευτικό προσωπικό: Κάθε ασθενής που εισάγεται στο νοσοκομείο θα πρέπει να υποβάλλεται στις δυο παρακάτω καίριες ερωτήσεις:

1. «Τελευταία έχετε σκέψεις ότι η ζωή σας είναι χωρίς νόημα, χωρίς ελπίδα και εύχεστε να πεθάνετε;»
2. «Τελευταία έχετε σκέψεις να τερματίσετε τη ζωή σας και με ποιο τρόπο;»

3. Αν υπάρχει επικινδυνότητα:

Έναρξη 24ωρης επίβλεψης (ένας προς ένα, απόσταση χεριού).

Επίβλεψη από Προσωπικό, όχι συγγενικό πρόσωπο του ασθενούς.

Μεταφορά στην Ψυχιατρική Κλινική.

• Τί πρέπει να κάνουμε; – Ανάπτυξη Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας

Επισήμανε ότι είναι αναγκαίο να προσχωρήσει η ανάπτυξη των παρακάτω δομών:

• Μονάδα παρέμβασης στην κρίση (έγκριση σκοπιμότητας).
• Κέντρο μελέτης της πορείας και θεραπείας χρονίων ασθενών (έγκριση σκοπιμότητας).
• Κέντρο μελέτης αυτοκτονιών (Ψυχιατρική – Ιατροδικαστική Παν. Κρήτης).
• Κινητή Ψυχιατρική Μονάδα (λειτουργεί σε πιλοτική μορφή).

Ακολούθως, η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ψυχιατρικής κ. Μπάστα Μαρία, στην ομιλία της αναφέρθηκε στα στοιχεία που υπάρχουν για το Πα.Γ.Ν.Η., από τα οποία προκύπτουν ότι μεταξύ 2008-2014 (με βάση το ηλεκτρονικό φάκελο του νοσοκομείου) στην Παθολογική Κλινική του Πα.Γ.Ν.Η. έγιναν 8502 εισαγωγές, από τις οποίες 570 (6.7%) εισαγωγές λόγω απόπειρας αυτοκτονίας. Η αναλογία ανά φύλο ήταν Άνδρες : Γυναίκες ~ 1:2. Συμπερασματικά κατέληξε ότι :

• Υπάρχει στατιστικά σημαντική μείωση αποπειρών αυτοκτονίας σε σύνολο νοσηλευθέντων και στις γυναίκες.
• Συνολικός ετήσιος αριθμός αποπειρών αυτοκτονίας μεταξύ 2008-2014 : Σταθερά μειούμενος στο Νομό Ηρακλείου.
• Αρνητική συσχέτιση μεταξύ αποπειρών αυτοκτονίας και οικονομικής κρίσης στις γυναίκες, αλλά όχι στους άνδρες.
• Διαφορές μεταξύ των δύο φύλων πιθανά να οφείλονται στους διαφορετικούς ρόλους με βάση πολιτισμικά στοιχεία.
• Εποχιακή κατανομή σε απόπειρες αυτοκτονίας με κορύφωση τον Μάη βρέθηκε στις γυναίκες και όχι στους άνδρες.
• Παρόμοια εποχιακή κατανομή και σε αυτοκτονίες.
• 1/13 έφηβους/νέους στην Ελλάδα εμφανίζουν ευχές θανάτου/αυτοκτονικό ιδεασμό.
• Παράγοντες που σχετίζονται με ευχές θανάτου / αυτοκτονικό ιδεασμό σε έφηβους/νέους είναι συνδυασμός κοινωνικών παραμέτρων, συνηθειών ζωής (ουσίες), ψυχολογικών παραγόντων (σχέσεις εμπιστοσύνης, μοναξιά, δυσκολία επίλυσης προβλημάτων), και ψυχοπαθολογίας (κατάθλιψη, άγχος, δυσλεξία).
• Μείωση συνολικού αριθμού αποπειρών αυτοκτονίας στο Νομό Ηρακλείου τα τελευταία έτη- εποχιακή κατανομή με αύξηση την άνοιξη.
• Άτομα με σοβαρές απόπειρες που νοσηλεύονται στην Ψυχιατρική Κλινική ΠΑΓΝΗ: Διαταραχές προσωπικότητας, κατάθλιψη, ψυχώσεις, διπολική διαταραχή.
• Αυτοκτονικότητα σε έφηβους/νέους στην Ελλάδα: Συσχέτιση με οικονομικούς παράγοντες, χρήση ουσιών και αλκοόλ, ψυχολογικούς παράγοντες και ψυχοπαθολογία (άγχος / κατάθλιψη/ δυσλεξία). 

Στη συνέχεια, η ομιλήτρια κ. Κωνσταντινίδη Αγγελική, Νοσηλεύτρια (Μ.Ε.Θ., Πα.Γ.Ν.Η.), αναφέρθηκε στους ασθενείς που νοσηλεύτηκαν στην Μ.Ε.Θ. του Πα.Γ.Ν.Η. μετά από απόπειρα αυτοκτονίας. Από τι απόπειρες αυτοκαταστροφής κάποιοι θα χάσουν τη ζωή τους, κάποιοι θα εισαχθούν σε κάποια παθολογική ή χειρουργική κλινική και κάποιοι κατευθείαν στην Ψυχιατρική κλινική και κάποιοι θα αντιμετωπίζουν εφόρου ζωής μια σοβαρή σωματική αναπηρία. Ένας αριθμός θα χρειαστεί να νοσηλευτεί σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Στη Μ.Ε.Θ. του Πα.Γ.Ν.Η. νοσηλεύτηκαν 37 ασθενείς (περίπου 0.68% των εισαγωγών μας στην 6ετια) εκ των οποίων οι 5 απεβίωσαν ποσοστό (13.5%). Οι 19 απ΄ αυτούς νοσηλεύτηκαν στην ψυχιατρική κλινική. Ο μέσος όρος Νοσηλείας στη ΜΕΘ ήταν 10 ημέρες και στο νοσοκομείο 22 ημέρες. Οι σοβαρές απόπειρες αυτοκαταστροφής, αποτελούν σοβαρό ζήτημα για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, αφήνουν σοβαρές αναπηρίες, ενώ παράλληλα εξαντλούν σημαντικούς πόρους του συστήματος υγείας, γεγονός που καταδεικνύει την αξία της πρόληψης.

Ακολούθησε ο ομιλητής κ. Αναστασόπουλος Βασίλειος, Νοσηλευτής (Ψυχιατρική Κλινική Πα.Γ.Ν.Η.), ο οποίος αναφέρθηκε στις δυσκολίες νοσηλείας σε Ψυχιατρικές δομές επισημαίνοντας:

• Δυσκολία χειρισμού λόγω παραβατικής/διαταρακτικής συμπεριφοράς ασθενούς.
• Αντίδραση λόγω ακούσιας νοσηλείας/εγκλεισμός.
• Συνύπαρξη με ασθενείς με διάφορες διαταραχές (χειρισμός ασθενών, splitting κ.α).
• Μη συνεργασία στη λήψη φαρμακευτικής αγωγής, λόγω μειωμένης ευαισθησίας .
• «Σχετική ανθεκτικότητα» στα φάρμακα, λόγω χρήσης.
• Κίνδυνος εκδήλωσης οργανικού ψυχοσύνδρομου «delirium» .
• Λανθασμένος χειρισμός, λόγω έλλειψης γνώσεων.
• Αναγνώριση / διαχείριση κατάστασης «delirium».
• Αρνητική στάση, λόγω κοινωνικών στερεοτύπων.
• Μειωμένη αντίληψη, λόγω συναισθηματικής εμπλοκής .

Τέλος, ακολούθησε η ομιλία του κ. Τζεδάκη Αλέξανδρου, Νοσηλευτή Ψυχιατρικής Κλινικής Πα.Γ.Ν.Η., ο οποίος αναφέρθηκε στην αναγκαστική νοσηλεία και στις διαδικασίες που εφαρμόζονται στη Μονάδα Οξέων του Πα.Γ.Ν.Η.:

• Άρνηση εισαγωγής στην κλινική.
• Άρνηση φαρμακευτικής αγωγής.
• Άρνηση συνεργασίας με ιατρο-νοσηλευτικό προσωπικό.
• Επιθετική συμπεριφορά ασθενούς (λεκτικά/σωματικά).

Τρόποι αντιμετώπισης:

• Λεκτική αποκλιμάκωση.
• Χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής από το στόμα.
• Χορήγηση ενδομυϊκής φαρμακευτικής αγωγής.
• Σε περίπτωση μη συνεργασίας, υπάρχουν 3 είδη περιορισμών:
  • Φυσικός
  • Χημικός
  • Μηχανικός
• Φυσικό περιορισμό.
• Χορήγηση ενδομυϊκής φαρμακευτικής αγωγής.

Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις μηχανικού περιορισμού, καθώς εφαρμόζεται σαν λύση τελευταίας επιλογής. Εφαρμόζεται κυρίως για την ασφάλεια του ασθενή, αλλά και την αποφυγή τραυματισμού άλλων ασθενών. Η χρήση των περιορισμών, είναι δύσκολο να εξαλειφθεί, καθώς εφαρμόζονται για την παροχή προστασίας και ασφάλειας, στους χώρους ψυχιατρικής νοσηλείας. Στόχος μας είναι, η ελαχιστοποίηση της εφαρμογής αυτών, αλλά και η σωστή εκπαίδευση του προσωπικού, στην αντιμετώπιση δύσκολων περιστατικών.

Η ημερίδα ολοκληρώθηκε με το Κλινικό Φροντιστήριο: «Τεχνικές αποκλιμάκωσης της διέγερσης – Διαχείριση βίαιου ασθενή» με εισηγητές τους: κ. Αβραμίδη Γεώργιο και κ. Πολυκανδριώτη Τζαννή, Νοσηλευτές Ψυχικής Υγείας στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής. Στο πλαίσια του κλινικού φροντιστηρίου, το οποίο παρακολουθήσαν 60 άτομα (Νοσηλευτικό προσωπικό του ψυχιατρικού τομέα του Πα.Γ.Ν.Η., του Ρεθύμνου, των Χανίων και του νομού Λασιθίου), αναπτύχτηκε το θεωρητικό πλαίσιο που αφορούσε:

• Τη βία στις Υπηρεσίες Υγείας (W.H.O.: Βία κατά των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, Βία – Παρενόχληση κατά την εργασία, Παράγοντες κίνδυνου σχετιζόμενοι με την εργασιακή βία, Διαταραχές σχετιζόμενες με βίαιη συμπεριφορά και η διαφορική διάγνωση).
• Τα είδη εργασιακής βίας (Εργασιακή βία επαγγελματιών υγείας, Συνέπειες εργασιακής βίας, Πρωτοβουλίες για την πρόληψη και τη διαχείριση της εργασιακής βίας ,Προγράμματα κατά της εργασιακής βίας, Εθνική Στρατηγική για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία (ΕΣΑΥΕ) 2010-2013).
• Τη διαχείριση της επιθετικής συμπεριφοράς – Τεχνικές αποκλιμάκωσης (Εκτίμηση και αντιμετώπιση του επιθετικού ασθενή. Η αντιμετώπιση του ενεργά επιθετικού και βιαίου ασθενή, Βασικά σημεία προσοχής κατά τον σωματικό περιορισμό, Φαρμακευτική αγωγή).

Στη συνέχεια ακολούθησαν σενάρια προσομοίωσης, στα οποία οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να εργαστούν σε ομάδες και να αναπτύξουν τις μεθόδους και τεχνικές αποκλιμάκωσης, τις οποίες συναντούν στην καθημερινή τους κλινική άσκηση. Στα συμπεράσματα του κλινικού φροντιστηρίου προκύπτουν τα εξής:

• Μεταξύ 8% και 38% των εργαζομένων στον τομέα της υγείας υφίστανται σωματική βία σε κάποιο σημείο της σταδιοδρομίας τους. Πολλοί περισσότεροι απειλούνται ή εκτίθενται σε λεκτική επίθεση.
• Οι περισσότερες βιαιότητες διαπράττονται από ασθενείς και επισκέπτες.
• Οι κατηγορίες εργαζομένων στον τομέα της υγείας που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο είναι οι νοσηλευτές και το λοιπό προσωπικό που εμπλέκεται άμεσα στην περίθαλψη των ασθενών.
• Η βία κατά των εργαζομένων στον τομέα της υγείας είναι απαράδεκτη. Δεν έχει μόνο αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχολογική και σωματική ευεξία του προσωπικού της υγειονομικής περίθαλψης, αλλά επηρεάζει και το κίνητρο εργασίας. Κατά συνέπεια, η βία επιδρά αρνητικά στην ποιότητα της παρεχόμενης περίθαλψης και θέτει σε κίνδυνο την παροχή υγειονομικής περίθαλψης.
• Οι παρεμβάσεις για την πρόληψη της βίας κατά των εργαζομένων στον τομέα της υγείας σε μη επείγουσες ρυθμίσεις επικεντρώνονται σε στρατηγικές για την καλύτερη διαχείριση βίαιων ασθενών και επισκεπτών υψηλού κινδύνου.
• Η βία στις υπηρεσίες υγείας δεν μπορεί να εξαφανιστεί, μπορεί όμως να περιοριστεί.
• Οι επαγγελματίες υγείας χρειάζεται να είναι επαρκείς ως προς τον αριθμό και εκπαιδευμένοι:
  • Κατανόηση των κινδύνων που συνδέονται με τη χρήση περιοριστικών μέτρων.
  • Παρακολούθηση και στην εκτίμηση των σωματικών και ψυχολογικών αναγκών του ασθενή.
  • Πρόληψη και στην αντιμετώπιση απρόβλεπτων και επειγουσών καταστάσεων, οι οποίες ενδεχομένως να θέσουν σε κίνδυνο την ακεραιότητα ή και τη ζωή του νοσηλευόμενου.
  • Η ασφάλεια, η διάγνωση και η αντιμετώπιση είναι ο βασικός κανόνας στις επείγουσες αυτές περιπτώσεις.
• Παρόλο που υπάρχουν πολλές διαθέσιμες πληροφορίες, εξακολουθεί να υπάρχει ανάγκη αύξησης, επιστημονικά τεκμηριωμένης γνώσης και αναγνώρισης των κινδύνων και των προηγούμενων περιστατικών της βίας και της παρενόχλησης κατά την εργασία, των σοβαρών και επιζήμιων συνεπειών της, της λεκτικής και μη λεκτικής βίας και τους πιθανούς τρόπους και μεθόδους για την αντιμετώπισή τους.
• Οι οξείες διαταραχές της συμπεριφοράς είναι πολύ συχνές στις υπηρεσίες υγείας και κάθε νοσοκομείο θα πρέπει να διαθέτει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα και κάποια στρατηγική για την αντιμετώπιση των οξέων αυτών περιστατικών.
• Η εκπαίδευση των μελών της ομάδας πρέπει να είναι συνεχής. Επίσης και το προσωπικό ασφαλείας πρέπει να έχει ειδική εκπαίδευση και να λειτουργεί κάτω από τις οδηγίες του επικεφαλής της ομάδας.

Η συμμετοχή των επαγγελματιών υγείας στην Ημερίδα ήταν αθρόα, καθώς όπως προέκυψε από τι εγγραφές, την ημερίδα παρακολούθησαν 380 σύνεδροι (κυρίως Νοσηλευτές, β. Νοσηλευτών, Ιατροί, Κοινωνικοί λειτουργοί, Επισκέπτες υγείας, Κοινωνιολόγοι, Ψυχολόγοι, Εργοθεραπευτές, Διασώστες ΕΚΑΒ, Φοιτητές της Νοσηλευτικής και της Ιατρικής). Οι επαγγελματίες υγείας προέρχονταν κυρίως από το Πα.Γ.Ν.Η. και από όλες τις Υγειονομικές δομές όλων των νομών (Χανιά, Ρέθυμνο, Λασίθι) και κυρίως από δομές ψυχικής υγείας.

Η Διευθύντρια
Νοσηλευτικής Υπηρεσίας Πα.Γ.Ν.Η.
Ντζιλέπη Πηνελόπη