Ο εκπρόσωπος της ΕΝΕ, Αντιπρόεδρος κ. Λάμπρος Μπίζας συμμετείχε με ομιλία στο 2ο Διεθνές Συνέδριο των Ρυθμιστών (Επιμελητηρίων) του Νοσηλευτικού Επαγγέλματος που διεξήχθη στη Ρώμη και εξέφρασε τις ευχαριστίες του ΔΣ της ΕΝΕ προς τους Ιταλούς συναδέλφους για την διοργάνωση και την πρωτοβουλία ανάπτυξης στρατηγικών που στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας της νοσηλευτικής φροντίδας και της ασφάλειας των ασθενών.
Στα κύρια σημεία της ομιλίας του αναφέρθηκε στα εξής:
Οι νοσηλευτές είναι παρόντες σε όλα τα επίπεδα φροντίδας και αποτελούν τον μεγαλύτερο επιστημονικό και επαγγελματικό κλάδο στον τομέα της υγείας, αριθμώντας πάνω από 29 εκατομμύρια παγκοσμίως. Εκτιμάται ότι το 95% της φροντίδας που λαμβάνει ένας ασθενής κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του παρέχεται από νοσηλευτές. Ωστόσο, παρατηρείται ότι ένας σημαντικός αριθμός νοσηλευτών εγκαταλείπει το επάγγελμα, αναζητώντας άλλες επαγγελματικές επιλογές. Οι κυριότεροι παράγοντες δυσαρέσκειας περιλαμβάνουν τις εναλλαγές ωραρίων, τον υψηλό φόρτο εργασίας, τους χαμηλούς μισθούς και την έλλειψη αναγνώρισης του κοινωνικού ρόλου του επαγγέλματος.
Στην Ελλάδα, έρευνες δείχνουν ότι οι παράγοντες που επηρεάζουν την ικανοποίηση των νοσηλευτών σχετίζονται με τη διοίκηση, τους μισθούς, την αναγνώριση και το ύφος ηγεσίας. Η υποστελέχωση των νοσηλευτικών τμημάτων, η υπερωριακή εργασία και η έλλειψη υποστήριξης από τη διοίκηση επιδεινώνουν την ποιότητα της νοσηλευτικής φροντίδας και αυξάνουν την επαγγελματική εξουθένωση (burnout). Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, οι συνθήκες εργασίας χειροτέρευσαν, και τα προβλήματα εντάθηκαν. Ένα ανησυχητικό φαινόμενο που αναδύθηκε τότε ήταν το φαινόμενο της «σιωπηλής παραίτησης» (quiet quitting), όπου οι νοσηλευτές εκπληρώνουν μόνο τις ελάχιστες απαιτήσεις της δουλειάς τους, χωρίς επιπλέον προσπάθεια. Στην Ελλάδα, το φαινόμενο αυτό άγγιξε το 66,4% του νοσηλευτικού προσωπικού.
Ένα άλλο φαινόμενο που προβληματίζει εδώ και καιρό τις υγειονομικές υπηρεσίες είναι οι παραιτήσεις των νοσηλευτών, είτε για να μετακινηθούν σε άλλες θέσεις ή για να εγκαταλείψουν εντελώς το επάγγελμα ή ακόμη να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό. Η έλλειψη πόρων, η υποστελέχωση και η χαμηλή επαγγελματική ικανοποίηση αυξάνουν την πρόθεση παραίτησης, η οποία κατά την πανδημία έφτασε το 80%.
Σημαντικό είναι επίσης το θέμα της υποστελέχωσης. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του ΟΟΣΑ, στην Ελλάδα έχουμε 3,8 νοσηλευτικό προσωπικό ανά 1.000 κατοίκους (μαζί με τους βοηθούς νοσηλευτών), ενώ οι καταγεγραμμένοι νοσηλευτές ανέρχονται μόλις σε 2,2 ανά 1.000 κατοίκους, έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου που φτάνει το 9,5!
Αναγκαία κρίνεται η βελτίωση των συνθηκών εργασίας με αύξηση μισθών, καταπολέμηση της υποστελέχωσης με χρήση ευέλικτων συστημάτων για γρήγορες προσλήψεις, η προσφορά κινήτρων και ευκαιριών επαγγελματικής ανάπτυξης και βελτίωση των καθημερινών συνθηκών εργασίας όπως, η τακτική λήψη των ημερών ανάπαυσης και αδείας, η αναγνώριση του νοσηλευτικού έργου και η αποτελεσματική νοσηλευτική ηγεσία, προκειμένου να ανακόψουμε το κύμα φυγής από τον κλινικό χώρο καθώς και αυτό της μετανάστευσης των νοσηλευτών σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Ο συνεχώς μειούμενος αριθμός των εισακτέων στις νοσηλευτικές σχολές, κάνει επιτακτική την ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε την εικόνα του νοσηλευτικού επαγγέλματος, ώστε να προσελκύσουμε νέους ανθρώπους στις σπουδές νοσηλευτικής τονίζοντας την βαθιά επίδραση που έχει το επάγγελμα στους πολίτες και τη δημόσια υγεία. Η νοσηλευτική δεν είναι απλώς ένα επάγγελμα, αλλά ένα λειτούργημα που μπορεί να επιφέρει θετικές αλλαγές στη δημόσια υγεία και στις ζωές των ανθρώπων.
Η αναβάθμιση της νοσηλευτικής συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και εξειδίκευσης σε όλο το φάσμα της νοσηλευτικής αλλά και ειδικά σε τομείς όπως η Ψυχική Υγεία, η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και η διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων από ελεύθερους επαγγελματίες νοσηλευτές, είναι κλειδί για την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και την παροχή υψηλής ποιότητας νοσηλευτικής φροντίδας. Η συνεχιζόμενη εκπαίδευση και η ανάδειξη της νοσηλευτικής ηγεσίας είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της ποιότητας της φροντίδας.
Μέρος των συμπερασμάτων του συνεδρίου ήταν η διαπίστωση πως τα προβλήματα της διεθνούς νοσηλευτικής κοινότητας έχουν κοινά χαρακτηριστικά όπως υποστελέχωση τμημάτων, επαγγελματική εξουθένωση, έλλειψη επαγγελματιών νοσηλευτών, μετανάστευση, έλλειψη εξειδικευμένης εκπαίδευσης και, από κοινού πρέπει να αντιμετωπιστούν από τους Εθνικούς Ρυθμιστές του Νοσηλευτικού Επαγγέλματος. Η στενή συνεργασία, η συντονισμένη συλλογή και ανταλλαγή δεδομένων που αναδεικνύουν και τεκμηριώνουν την τρέχουσα κατάσταση θα αποτελέσουν μοχλό πίεσης στις πολιτικές ηγεσίες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Στο σημείο αυτό, τονίστηκε και η συμβολή των συνδικαλιστικών νοσηλευτικών οργανώσεων στην αφύπνιση των νοσηλευτών και διεκδίκηση αιτημάτων που διαφεύγουν της αρμοδιότητας των επιμελητηρίων.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ν.Ε.
Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας
Δημήτριος Σκουτέλης Τζαννής Πολυκανδριώτης
