Η Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδος (ΕΝΕ), αποτελεί το θεσμικό όργανο των Νοσηλευτών και ιδρύθηκε σύμφωνα με το Νόμο 3252/2004 στα πρότυπα των Ιατρικών και Δικηγορικών Συλλόγων, αποτελεί ΝΠΔΔ και έχει ως μέλη όλους τους Νοσηλευτές (ΠΕ και ΤΕ) της χώρας που ανέρχονται σε 34.000.
Η ΕΝΕ είναι ο επίσημος φορέας εκπροσώπησης των νοσηλευτών, εκ του ρόλου της συμβάλλει στη διαφύλαξη και την αναβάθμιση του επιπέδου της δημόσιας υγείας και στηρίζει διαχρονικά και αποδεδειγμένα το ΕΣΥ. Επίσης, έχει σημαντικό επιστημονικό και εκπαιδευτικό ρόλο αναλαμβάνοντας σημαντικές πρωτοβουλίες ενημέρωσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα «Αγωγή Υγείας σε Σχολεία» το οποίο εκπονεί η ΕΝΕ και μέσω αυτού έχει εκπαιδεύσει χιλιάδες παιδιά και ενήλικους ανά την επικράτεια.
Δεδομένων των πρόσφατων διεθνών εξελίξεων που κατευθύνουν πλήθος μεταναστών και προσφύγων στις ακτές τις χώρας μας, θεωρούμε επιβεβλημένη την άμεση λήψη μέτρων για τη διασφάλιση τόσο της υγείας των δοκιμαζόμενων συνανθρώπων μας, όσο και της δημόσιας υγείας του Ελληνικού Λαού και κατ’ επέκταση των Ευρωπαίων συμπολιτών μας, αφού η χώρα μας αποτελεί πύλη εισόδου και εν δυνάμει ασπίδα προστασίας της δημόσιας υγείας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Υπάρχει υπαρκτός κίνδυνος πυροδότησης μεταδοτικών ασθενειών σε βαθμό επιδημίας, αν δεν παρθούν τα αντίστοιχα μέτρα κι αν δεν υπάρχει η αντίστοιχη ενημέρωση και εκπαίδευση τόσο των επαγγελματιών υγείας όσο και των ίδιων των μεταναστών. Η συντριπτική πλειοψηφία των μετακινούμενων ατόμων (μεταναστών, οικονομικών μεταναστών, προσφύγων ή ζητούντων πολιτικό άσυλο) προέρχεται από κράτη που έχουν υψηλό επιπολασμό λοιμωδών νόσων, κάποιες από τις οποίες απουσιάζουν ή έχουν χαμηλό επιπολασμό στις φιλοξενούσες όπως η Ελλάδα χώρες. Το δεδομένο αυτό έχει μεγάλη σημασία, καθώς:
- Ενδέχεται η ανοσία στη φιλοξενούσα χώρα να είναι χαμηλή, με αποτέλεσμα την πιθανή εξάπλωση νόσου που δεν έχει ανιχνευθεί πριν από την άφιξη.
- Η εμφάνιση νέων ή επανεμφάνιση εξαφανισθέντων από ετών λοιμωδών νόσων σε μετανάστες, μπορεί να προκαλέσει αρνητική αντίδραση του γηγενούς πληθυσμού ως προς την αντίστοιχη εθνοτική ομάδα.
Οι βασικότερες λοιμώξεις, για τις οποίες θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ελέγχου σε σχέση με τους μετανάστες είναι, σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα (International Organization for Migration – IOM): η φυματίωση, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (HIV/AIDS κ.λπ.), οι ιογενείς ηπατίτιδες, η ελονοσία και η λύσσα.
Μια εθνική πολιτική που θα αντιμετώπιζε τη μετανάστευση -και δη την παράνομη- όχι μόνο ως πρόβλημα ασφάλειας αλλά και ως πρόβλημα δημόσιας υγείας, οφείλει να εγγυάται την ευχερή πρόσβαση των μεταναστών στις υπηρεσίες πρωτοβάθμιας περίθαλψης, που θα πρέπει απαραιτήτως να περιλαμβάνουν μηχανισμούς πρόληψης και ελέγχου των λοιμώξεων.
Ως εκ τούτου, και στο πλαίσιο πάντα των εκ της ιδρύσεώς της σκοπών της ΕΝΕ, αλλά και του υψηλού αισθήματος ευθύνης των Νοσηλευτών για την προάσπιση και προαγωγή της δημόσιας υγείας, παρακαλούμε όπως εντάξετε άμεσα την ΕΝΕ στο Σχεδιασμό της Μεταναστευτικής Πολιτικής του Υπουργείου σας, ως ειδικό για θέματα υγείας που άπτονται των αρμοδιοτήτων της.
Η ΕΝΕ μπορεί να αποτελέσει τον κόμβο ενημέρωσης σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών, που θα υποδεχθούν τους μετανάστες, αλλά και των επαγγελματιών υγείας που θα έρθουν σε επαφή μαζί τους. Προτείνονται τρεις άξονες δράσης όσον αφορά στη φροντίδα υγείας των μετακινούμενων ατόμων (μεταναστών, οικονομικών μεταναστών, προσφύγων ή ζητούντων πολιτικό άσυλο).
- Τα άτομα, οικογένειες και κοινότητες των μεταναστών (απαιτείται φροντίδα υγείας, όπως έλεγχος νοσημάτων, πρόληψη, ανοσοποίηση, αγωγή υγείας)
- Οι τοπικές κοινότητες (ευαισθητοποίηση- εκπαίδευση)
- Οι νοσηλευτές–επαγγελματίες υγείας (κατάλληλη εκπαίδευση στη φροντίδα των μεταναστών)
Ενδεικτικά αναφέρουμε τις ακόλουθες δραστηριότητες:
- Προγράμματα e-learning για την εκπαίδευση των νοσηλευτών και άλλων επαγγελματιών (πολιτισμική επάρκεια, αξιολόγηση αναγκών, επικοινωνία, αξιοποίηση μεταφραστών κ.α.)
- Σχεδιασμός, οργάνωση και διεξαγωγή προγραμμάτων Αγωγής Υγείας στις τοπικές κοινωνίες με σκοπό την ευαισθητοποίηση τους και την ενημέρωσή τους σε ζητήματα πρόληψης
- Σχεδιασμός, οργάνωση και διεξαγωγή προγραμμάτων Αγωγής Υγείας στις κοινότητες των μεταναστών στη μητρική τους γλώσσα με σκοπό την ενημέρωσή τους σε ζητήματα πρόληψης (υγιεινή χώρων διαμονής, ατομική υγιεινή ανοσοποίηση, παρασιτώσεις, ψυχικές διαταραχές κ.α.)
- Newsletters με alerts τα οποία θα ενημερώνουν τους νοσηλευτές, και τους άλλους επαγγελματίες υγείας σε όλα τα επίπεδα περίθαλψης, σε περίπτωση επιδημίας ή πανδημίας.
- Δημιουργία ιστοσελίδας, Παρατηρητήριο Υγείας των μεταναστών με σκοπό τη συλλογή και ανάλυση πληροφοριών για την υγεία τους, την ανίχνευση των τάσεων με σκοπό την πρόληψη, την πρόβλεψη των πιθανών επιπτώσεων, των ενδεχόμενων αλλαγών σε επίπεδο προσέγγισης των μεταναστών και προσφύγων και του σχεδιασμού των προγραμμάτων, την ενημέρωση επαγγελματιών υγείας καθώς και άλλα.
- Εκστρατεία ευαισθητοποίησης του γενικού πληθυσμού (ΜΜΕ και social media)
- Εκπαίδευση των νοσηλευτών των υπηρεσιών υγείας υποδοχής των μεταναστών και συνεργασία με την ομάδα ΠΦΥ για την καλύτερη αξιολόγηση των αναγκών υγείας και παροχής φροντίδας
- Διαχείριση ατόμων, οικογενειών και κοινοτήτων υψηλού κινδύνου και διασύνδεση υπηρεσιών για τη διατήρηση της δημόσιας υγείας.
- Σχεδιασμός οργάνωση και διεξαγωγή προγραμμάτων ενημέρωσης των μεταναστών (δικαιώματα, υποχρεώσεις, υπηρεσίες αναζήτησης φροντίδας) για την διακίνησή τους εντός του ελληνικού συστήματος υγείας.
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε διευκρίνιση και αναμένουμε τις δικές σας ενέργειες
Με τιμή,
Για το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ν.Ε.
Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας
Δημήτρης Σκουτέλης Αριστείδης Δάγλας